دکتر باری گلداستین ( Barry Goldstein) عضو انجمن توانبخشی و دستیار مرکز پزشکی هاربورویو و مشاورعالی گروه سیاست گذاری انجمن ضایعات نخاعی VA می گوید:” تا بعدازجنگ جهانی دوم میزان مرگ ومیرهای بعداز آسیب نخاعی خیلی زیاد بود”. درطول ۵۰ سال گذشته توسعه آنتی بیوتیکها ، انتقال خون، و پیشرفت سایر درمانهای پزشکی و جراحی، باعث شده اند تا پیش آگهی بعدازضایعات نخاعی تاحدودزیادی تغییرپیدا کند. امروزه افرادمبتلا به آسیبهای نخاعی عمر طولانی تری نسبت به گذشته دارند. ولی ما اطلاعات خیلی زیادی درموردآنچه که برافرادی که چندین دهه زندگی کرده اند و با وجود ضایعه نخاعی به سنین ۷۰ -۸۰ سالگی رسیده اند نداریم، چراکه این افراد درواقع اولین گروهی هستندکه به سن سالمندی خودرسید ه اند”.
دکتر گلداستین می گوید: “درحال حاضرمشکلات اسکلتی- عضلانی از شایعترین عوارض ناتوانی درایالات متحده محسوب می شوند،به طوری که میزان شیوع آنها از بیماریهای قلبی و سرطان هم بیشتر شده است و هم اکنون میزان شکایات و مراجعات سرپائی به مطب پزشکان به دلیل ناراحتیهای مذکور بیشتراز سایر مشکلات قلبی می باشد”. مطالعات نشان می دهندکه ناراحتی های اسکلتی- عضلانی دومین دلیل برای مراجعه افراد نزدجراحان و سومین علت برای مراجعه به پزشکان خانواده و چهارمین دلیل مراجعه به متخصصین هستند.
تمامی بافتهای تشکیل دهنده دستگاه اسکلتی- عضلانی اعم از تاندونها، استخوانها، رباطها و ماهیچه ها با افزایش سن طبیعی واز شروع دوران بزرگسالی و درتمام مدت زندگی دچارتغییرات می شوند. این تغییرات در افرادسالم جامعه به خوبی موردمطالعه قرارگرفته اند ولی ” اطلاعات ما درمورد وضعیت اسکلتی – عضلانی بعدازآسیبهای نخاعی خیلی کم است”.
افراد نخاعی با افزایش سن خود مشکلات شایعی را تجربه می کنندکه درواقع به دلیل بالارفتن سن بر عوارض حاصل از ضایعه نخاعی آنان اضافه می شوند .دکتر گلداستین هم مطالعات خودرابرروی این موضوع به خصوص برروی عوارض اسکلتی – عضلانی بعداز ضایعات نخاعی متمرکزکرده است .اومی گوید:”عوارض اسکلتی- عضلانی بعداز آسیب های نخاعی خیلی شایع هستند ، هم به این دلیل که آنها با افزایش سن ایجادمی شوند وهم اینکه افرادنخاعی عوامل خطر مربوط به ایجاد آنها را دارند. اطلاعات نه چندان زیاد ما هم نشان می دهندکه اکثریت افرادنخاعی درطول زندگی خود دارای مشکلات عضلانی – استخوانی هستند.برای مثال درددرنواحی گردن، پشت وشانه ها دربیش از سه چهارم جمعیت افرادنخاعی گزارش شده است. درد شانه درافرادی که سالهای متمادی ازویلچرهای دستی استفاده می کنند،نسبت به کسانی که بطورمکرر با دستهای خود کارهای سنگینی انجام می دهند مانند جوشکاران بیشتر است.
مطالعات اخیرنشان می دهندکه افراد نخاعی مشابه عامه مردم جامعه مبتلابه ناراحتیهای اسکلتی-عضلانی هستند، ولی میزان و احتمالا”شدت عوارض درآنان بیشتراست، ودلیل آن هم این است که اندامهای فوقانی بدن آنان برای تحمل وزن، حرکت دادن بدن در وضعیتهای غیرطبیعی یا نامتعارفی قرارمی گیرند.گلداستین می گوید:” اهمیت انجام فعالیتها با یک بیومکانیک خوب را نمی تواند بیش ازحدموردتاکیدقرارداد.به علاوه مشکلات اسکلتی- عضلانی درجامعه افرادنخاعی ممکن است برروی ناتوانی فرد تاثیرخیلی بیشتری داشته باشد. گلداستین چنین توضیح می دهد که:” برای مثال، اگر شما دارای ناراحتی شانه باشید و ازویلچراستفاده نمی کنید، سه یا چهار اندام داریدکه می توانندجور شانه های شما رابکشند. ولی اگرشما ویلچرخودراهل می دهید، ناراحتی شانه می تواند برروی توانائی شما جهت حرکت، جابجائی وانجام تمامی فعالیتهای روزمره تان تاثیربگذارد. این نوع دردها یا ضایعات می توانند استقلال آن دسته از افرادنخاعی را که کارهای خودرابا تلاش زیادی انجام می داد ه اند، تهدیدنماید”.
کاهش دامنه حرکتی اندامها
براساس نظر دکتر گلداستین: ” افت دامنه حرکتی( موسوم به کنتراکچر) احتمالا” ازشایعترین ناراحتیهای اسکلتی – عضلانی بعدازضایعه نخاعی محسوب می شود و علت های آن هم زیاد هستند. دامنه حرکت برای فعالیتهای مختلف مانند نشستن، جابجا شدن ها وسایر فعالیتهای انفعالی اهمیت بسیارزیادی دارد”.
اگرچه مهمترین علت کاهش دامنه حرکتی، باقی ماندن طولانی مدت دریک وضعیت ثابت مانندنشستن زیاد است، اما درواقع علل زیادی می تواند داشته باشد. گلداستین چنین می گوید:” این مشکل می تواندناشی از این باشدکه شخص تمرینات دامنه حرکتی راانجام نداده باشد، یا اینکه برخی اسپاسم ها می توانند باعث کشیده شدن مفاصل شوند ، درنتیجه مفاصل در وضعیت کوتاه شدگی قرارگرفته وقابلیت انعطاف آنها کم می شود و دامنه حرکت آنها سخت ترمی گردد. یا اینکه امکان دارد یک عارضه مفصلی مانند آرتریت یا تورم مفصلی باعث کاهش دامنه حرکتی شود. عموما” درکسانی که ناراحتی های مفصلی دارند، دامنه حرکت اندامها کاهش می یابد و بالاخره این که ممکن است علت آن استخوان سازی های نابجا باشد .این عارضه یک حالت غیرطبیعی است که طی آن استخوان درداخل بافتهای نرم اطراف مفاصل به خصوص مفاصلی مانند مفصل ران رشد می کند.”
با اجرای منظم و حفظ دامنه حرکتی اندامها به صورت یک تا دو باردرروز و قرارگرفتن در وضعیت های صحیح می توان از کاهش دامنه حرکتی اندام ها جلوگیری کرد.اگر کاهش دامنه حرکتی ادامه پیداکند، دراکثرموارد، گستره ای از تمرینات حرکتی به عنوان درمان توصیه می شوند. روشهای تشخیص عوارض مانند عکسبرداری با اشعه ایکس یا اسکن استخوان معمولا” انجام نمی شود،مگراینکه تمرینات حرکتی موثر واقع نشوند. چنانچه کشش های ساده نتوانند مشکل رابرطرف کنند، سایر درمانها نظیر داروهای ضداسپاسم ، گچ گیریهای پیاپی، و اقدامات جراحی نیز می توانند مورداستفاده قرار بگیرند.