فوائدمطالعه

[امیرمهدی]

فواید مطالعه
هدف مطالعه كنجكاوانه افزایش دامنه تمركز حواس و درك عمیق تر معانی است.
فواید
فواید مطالعه كنجكاوانه به شرح زیر است:
الف – كمك به تمركز حواس از طریق تحریك حس كنجكاوی.
ب – غلبه بر تنبلی، حالت كسلی، و پرتی حواس از طریق شركت فعالانه در مطالعه.
پ – آمادگی بیشتر برای گذراندن موفقیت آمیز امتحانات و شركت در بحثهای كلاسی.
ت – افزایش زمان نگهداری مطالب در حافظه، از طریق كسب رضایت حاصل از دادن پاسخ درست به سؤالات.
ث – افزایش آفرینندگی، از طریق نوع تفكری كه هدفش همواره طرح پرسش و جستجو برای دادن پاسخ به پرسش است.
روش
كسی كه به دنبال چیزی می گردد از كسی كه به دنبال آن نمی گردد به احتمال بیشتری آن چیز را پیدا می كند. سؤالات به شما كمك می كنند تا به دنبال چیزها بگردید. اگر سؤالات به طور طبیعی پیش نمی آیند آنها را ایجاد كنید. طرح سؤال در تمام اوقات مفید است. طرح سؤال قبل از مطالعه و در ضمن مطالعه اجمالی، قدرت پیش بینی و علاقه شما را افزایش می دهد. طرح سؤال به هنگام مطالعه، علاقه شما را حفظ می كند و به شما كمك می كند تا مطالب دشوار را تجزیه و تحلیل كنید و آنها را بهتر بفهمید. طرح سؤال پس از مطالعه كمك می كند تا میزان درك خود را از مطالب ارزشیابی كنید و نظر انتقادی خود را وسعت دهید.
چند سؤال؟ چه نوع سؤالهایی؟ مطالعه كنجكاوانه مستلزم سؤال كردن به طور جدی و پیگیر برای فهم عمیق مطالب است كه كنجكاوی و هدف خواننده را از مطالعه مطلب ارضا می كند. جریانی منظم از سؤالات و كنترل بر روی كیفیت و جهت آنها وجوه تشخیص روش مطالعه كنجكاوانه هستند.

[امیرمهدی]

سؤالات ساده مسائل عینی را مورد پرس و جو قرار می دهند. سؤالات دقیق تر به طور عمیق تر وارد مسائل می شوند و بهترین نوع سؤالات از محدوده مطالب موجود فراتر می روند. بنابراین مطالعه كنجكاوانه مستلزم طرح انواع سؤالات است: سؤالاتی كه هم جزئیات و كلیات، هم مطالب ساده و مطالب پیچیده و هم مسائل عینی و مسائل انتزاعی را در بر می گیرند.
جریانی از سؤالات
یكی از صاحب نظران گفته است: «همیشه جوابهای زیبا در پی سؤالات زیبا می آیند.» از طریق سؤال كردن است كه كودك با دنیا می آمیزد. از طریق سؤالات است كه كودك دنیا را كاوش می كند و به یادگیری می پردازد، و پیش از ورود به مدرسه هزاران كلمه یاد می گیرد. او زبان و نكات دستوری بسیاری را می آموزد بدون اینكه حتی اسم را از فعل تشخیص دهد، او درباره پول و ریاضیات، درباره نقش زنان و مردان درباره ارزشها، درباره هویت افراد و اشخاص چیزها یاد می گیرد، بدون اینكه نیازی به آموزش رسمی داشته باشد. روان شناسی به ما می گوید كه سالهای پیش از مدرسه غنی ترین سالها از نظر یادگیری هستند. این سالها سالهای سؤال كردن و كنجكاوی اند.
وقتی كه این سؤال كننده مشتاق به مدرسه می رود چه به سر او می آید؟
معمولاً به سؤال كردن ادامه می دهد، ولی پاداش دیگر به اندازه سالهای قبل نیست. او متوجه خواهد شد كه تعداد زیادی از سؤالات وی به وسیله معلم پیش بینی شده اند؛ بنابراین، بیشتر باید حرفهای دیگران را بشنود و كمتر به تجسس و اكتشاف بپردازد. همچنین متوجه می شود كه سؤالات وی باید بجا باشند. در غیر این صورت ممكن است مورد ایراد معلم واقع شود. اگر او یك سؤال «مسخره» بپرسد ممكن است همكلاسیهایش به او بخندند. تعداد بیست تا سی سؤال كننده در كلاس وجود دارند و فرصت كافی برای اظهار كنجكاوی همه آنها نیست. در جریان آموزش رسمی مدرسه كودك باید بیشتر به سؤالات معلم و مؤلف جواب بدهد تا به سؤالات خودش. بنابراین جریان سؤال كردن كودك در بحثهای كلاسی و مطالعه كتابها كند می شود. برای بعضی كودكان سؤال كردن به حداقل می رسد، و در بعضی دیگر به كلی از بین می رود. فقط تعداد خیلی كمی از كودكان كنجكاوی مرحله پیش از دبستان را حفظ می كنند.
خواننده باید چه كار بكند؟ از هر فرصتی برای سؤال كردن استفاده كند. اگر كنجكاوی به طور طبیعی وجود ندارد، باید آگاهانه بكوشد تا از طریق طرح سؤالات این كنجكاوی را ایجاد كند.
كی زمان سؤال كردن است؟ به طور كلی، در تمام اوقات به طرح سؤالات بپردازید. به طور مشخص تر، پیش از مطالعه، در وقت مطالعه و بعد از مطالعه سؤال كنید.
................

[امیرمهدی]

سؤال كردن قبل از مطالعه
قبل از مطالعه اجمالی یك كتاب، از خود بپرسید كه هدف كلی شما از مطالعه آن كتاب چیست. به هنگام مطالعه اجمالی و بعد از مطالعه اجمالی سؤال كنید كه هدف بخصوص شما از كتاب چیست. چه می خواهید یاد بگیرید؟
سؤالات مربوط به هدف شما از مطالعه، طرز فكر شما را نسبت به مطلب مورد مطالعه روشن می سازد و در شما نسبت به مطالعه علاقه ایجاد می كنند و از مقاومت شما نسبت به مطالعه می كاهند. به هنگام مطالعه اجمالی، از عنوانهای فرعی پاراگرافهای مقدمه و نتیجه و از این قبیل سؤال بسازید. مطالعه اجمالی اطلاعات كافی را به شما می دهد تا سؤالات مفید و مناسب طرح كنید. طرح سؤال پیش از مطالعه دقیق یك مطلب شما را وادار می كند تا به طور فعالانه به مطالعه كتاب بپردازید. تمام سؤالات پایان فصول و پایان كتاب را مطالعه كنید. مطالعه این سؤالات پیش از مطالعه فصل یا كتاب به شما نشان می دهد كه چه چیزهایی از نظر مؤلف كتاب مهم هستند و به شما كمك می كند تا به هنگام مطالعه، به نكاتی كه لازم است توجه بیشتری بكنید.
- سؤالاتی كه پیش از مطالعه كامل طرح می شوند اهمیت كتاب را برای خواننده مشخص می سازند و هدفشان این است كه به خواننده نوعی اطلاعات قبلی درباره مقصود نویسنده بدهند.
سؤال كردن هنگام مطالعه
جملات موضوعی را به صورت سؤال درآورید. سؤالاتی كه به هنگام مطالعه طرح می شوند علاقه خواننده را به مطلب حفظ می كنند و كارآیی خواننده را افزایش می دهند. یك عنوان داخل فصل یا جمله اول یك پاراگراف را می توان به یك سؤال تبدیل كرد و از آن برای روشن ساختن مطالب بعدی استفاده كرد. برای مثال این جمله را:
علاوه بر آمریكا، سایر قدرتهای غربی علاقمند به نتایج جنگ تحمیلی عراق علیه ایران بودند. می توان به صورت سؤال زیر درآورد:
كدام قدرت غربی علاقه بخصوصی به نتایج جنگ تحمیلی عراق علیه ایران داشت؟ و چرا؟
بعد از طرح سؤال برای یافتن جواب به مطالعه بپردازید. این روش خصوصاً وقتی كه یك مطلب دشوار یا مطلبی كه به آن علاقه ندارید را می خوانید بیشترین كمك را به شما می كند.
با مؤلف به گفت و شنود بپردازید. تصور كنید كه با مؤلف یك مكالمه دارید و سؤالات خود را متوجه وی سازید؛ مثلاً:
«اساس فكری شما برای بیان چنین مطلبی چیست؟»
«آیا شما اطلاعات مفید را منظور كرده اید؟»
«كاربردهای عملی نظریه شما كدام اند؟»
«چرا در حاشیه صحبت می كنید؟»
از طرح سؤالات دشوار سر باز نزنید – حتی سؤالاتی كه برای خود مؤلف هم جواب دادنش دشوار باشد.
- سؤالاتی كه به هنگام مطالعه طرح می شوند علاقه خواننده را به كشف معانی حفظ می كنند؛ همچنین این نوع سؤالات از حدود مطالب سطحی می گذرند و تجزیه و تحلیل انتقادی مطالب را به طوری عمیق سبب می شوند.

[امیرمهدی]

بعد از مطالعه مطلب با طرح سؤال می توانید میزان فهم خود را از مطالب ارزشیابی كنید. این گونه سؤالات شما را برای بحثهای كلاسی، امتحانات و تهیه مقالات تحقیقی آماده می كنند.
روش مطالعه كنجكاوانه را به عنوان یك روش آموزشی به كار برید. با همكلاسیهای خود از طریق طرح سؤال مطالبی را كه خوانده اید مورد بحث قرار دهید. سعی كنید مطالب را به صورت سؤال طرح كنید نه اینكه آنچه را كه خوانده اید به صورت نقل قول مورد استفاده قرار دهید. از یكدیگر سؤالاتی بكنید كه سرانجام شما را به مطالبی كه آموخته اید هدایت بكنند. این كار به نوعی خلاقیت و انعطاف پذیری نیاز دارد، ولی این روش به شما نشان خواهد داد آنچه را كه خوانده اید به درستی درك كرده اید یا نه.
انتقاد بكنید. حال كه مطالبی را كه خوانده اید تا حد رضایت بخشی فهمیده اید، می توانید درباره نظم داخلی مطالب، ارزش اثر، و اعتبار آن سؤالاتی انتقادی طرح بكنید. همچنین می توانید، درباره دسته بندی مطالبی كه خوانده اید، اهمیت آنها و روابط آنها با سایر مطالب علمی نظر انتقادی بدهید.
- سؤالاتی كه بعد از مطالعه طرح می كنید میزان فهم شما را مورد ارزشیابی قرار می دهند، یادگیری شما را به سطح عمل در می آورند و سبب ایجاد نظر انتقادی در شما نسبت به مطالب می شوند.
كنترل سؤالات
در حالی كه طرح سؤالات متعدد باعث ایجاد و حفظ علاقه و دقت خواننده به مطلب می شوند، كنترل بر روی كیفیت و جهت سؤالات برای روش صحیح مطالعه كنجكاوانه ضرورت دارد. سؤالات ساده به دنبال معانی سطحی و مشخص هستند، سؤالات عمیق تر روابط درونی میان معانی و اندیشه های یك فصل یا یك كتاب را بررسی می كنند. یعنی سؤالات فرضها و منظورهای نویسنده را مورد پرسش قرار می دهند. حتی بعضی سؤالات فراسوی اثر مؤلف تجسس می كنند و به دنبال استنباطهای مؤلف و اعتبار و ارزش اثر و همچنین رابطه مطلب با سایر مطالب زمینه كار مؤلف هستند. آگاهی خواننده از انواع مختلف سؤالات وی را قادر می سازد تا با سؤالات بیشتری به كلمات چاپ شده پاسخ دهد و كنترل بیشتری بر روی كیفیت و جهت سؤالات داشته باشد
m.yarali