انتخاب بهترین مکان برای زندگی
یکی از مهمترین ویژگیهای لازم در انتخاب خانهای مناسب برای خانوادههایی که یکی از اعضای آن از معلولیت جسمی و حرکتی در رنج است، دسترسی آسان از فضای بیرون خانه به محیط داخل و برعکس است که در واقع این موضوع از جمله تمهیداتی است که هنگام ساخت یک ساختمان، باید مد نظر قرار گیرد. البته این روزها با همین هدف، قوانینی جهت لزوم نصب آسانسوری مخصوص برای تسهیل این دسترسی- بدون نیاز به بالا و پایین رفتن حتی از یک پله - وضع شده است که سازندگان ساختمان موظف هستند به آن توجه کنند.
با تمام این تفاسیر، خانهای انتخاب کنید که یا در طبقه همکف واقع شده باشد یا اینکه امکانات لازم در این مسیر – از فضای بیرون تا ورودی خانه یا کنار در آسانسور – در آن وجود داشته باشد.
علاوه بر این، نکته مهم دیگر اینکه تنها انتخاب خانهای مجهز به آسانسور کفایت نمیکند بلکه اگر معلول شما از صندلی چرخدار برای حرکت کردن استفاده میکند، این آسانسور به لحاظ ابعاد باید گنجایش صندلی چرخدار را داشته باشد و در صورتی که عصا تکیهگاه حرکتی اوست، به یکی از دیوارههای ثابت اتاقک آسانسور، دستگیرهای نصب شود تا هنگام ورود و خروج از آسانسور، راحتتر بتواند تعادل خود را حفظ کند.
امکانات لازم در داخل خانه
حالا که تمامی موارد را در انتخاب ساختمانی مناسب در نظر گرفتید، نوبت به فضای داخل خانه میرسد که البته درصد زیادی از شرایط لازم و همچنین تغییراتی که قرار است توسط شما انجام شود، بستگی به 2 عامل بزرگ و مهم دارد؛ یکی وضعیت جسمانی معلول ساکن در خانه و لوازم کمکی مورد استفاده او شامل عصا یا صندلی چرخدار و دوم، نقش فرد معلول در خانواده و حوزه کاری او در خانه؛ زیرا به عنوان مثال، در مورد دوم،تجهیزاتی که مادر معلول خانواده برای انجام امور خانه نیاز دارد، با نیازهای فرد معلول غیرخانهدار بسیار متفاوت خواهد بود. لازم به توضیح است که در این زمان، بعضی از امکانات و تسهیلات مورد نیاز چندان ارتباطی به 2 مورد فوق ندارند که البته ما به همه موارد با توجه به شرایط فرد و مکان خواهیم پرداخت.
فضاهای عمومی خانه
اگر معلول جسمی خانه شما از عصا برای حرکت استفاده میکند، کفپوشی را برای پوشش کف محیطهای مختلف خانه - بهخصوص آشپزخانه و سرویسهای بهداشتی- انتخاب کنید که سطح آن کمی برجستگی داشته و خیلی لیز نباشد، زیرا صاف و صیقلی بودن سطح آن، احتمال سر خوردن فرد را هنگام حرکت با عصا – به خصوص در شرایطی که روی زمین کمی آب هم ریخته باشد– بالا میبرد. ولی این موضوع در مورد معلول روی صندلی چرخدار درست برعکس است؛ چون هر چه کف صافتر باشد، چرخها راحتتر روی آن حرکت میکنند.
روی کفپوشهای سخت و لیز خانهتان مانند سنگ و سرامیک – بهخصوص در مسیرهای پررفت و آمد – تا حد ممکن از کفپوشهای منسوج مثل گلیم، گبه و فرش در اندازههای کوچک و سبک وزن استفاده نکنید زیرا این کفپوشها نهتنها مانعی برای حرکت راحت صندلی چرخدار میشوند، بلکه ممکن است هنگام عبور معلول با عصا، کفپوش روی سطح زیرین لیز خورده و سبب افتادن فرد روی زمین شود. بنابراین اگر شرایط مکان طوری است که برای استفاده از کفپوش منسوجی در این مسیرها اجبار دارید، یا آنها را در ابعاد بزرگتری تهیه کنید به صورتی که بخش کاملتری از فضا را بپوشاند یا اینکه امکان حرکت و جابهجایی آنها را با قرار دادن وسیله دکوراسیونی سنگینی روی گوشهای از آنها کاهش دهید. - سعی کنید خانهای انتخاب کنید که در آن اختلاف سطح میان فضاهای مختلف خانه وجود نداشته باشد تا حرکت بین این فضاها برای معلول با هر شرایط جسمی بهراحتی انجام پذیرد.
- اگر معلول جسمی خانه شما از صندلی چرخدار استفاده میکند، هنگام نصب دیوارکوبهای کاربردی شامل طبقه، چوب لباسی در ورودی خانه و لوازم دیگری مانند اینها، ارتفاع و سطح دسترسی او را مد نظر قرار دهید. علاوه بر این، همه کلیدها و پریزها هم باید در ارتفاعی نصب شوند که برای معلول نشسته روی صندلی قابل دسترسی باشند.
- از چیدن لوازم دکوراسیونی زیاد و بزرگ به خصوص در فضاهای کوچک مانند هال، پذیرایی و حتی اتاقهای خواب خودداری کنید. همواره راههای عبوری معلول را با در نظر گرفتن ابعاد و ابزاری که از آن به عنوان کمک برای حرکت استفاده میکند، باز نگه دارید.
این مسیر عبوری باید برای فردی که روی صندلی چرخدار نشسته، حداقل 83 سانتیمتر و برای فرد با عصا یک متر باشد.
اتاق خواب
- نصب دستگیرههای محکم روی دیوار کنار تختخواب، فرد را هنگام بلندشدن از روی تخت و نشستن روی صندلی چرخدار یا به دستگرفتن عصا بسیار یاری میدهد.
- در طبقهبندی کمدهای دیواری نیز قابل دسترسبودن طبقات و فواصل میان آنها را مورد توجه قرار داده و طبقههای پایینی کمد را به معلول نشسته اختصاص دهید. در این کمدها نیز میله آویختن لباسها باید در ارتفاع پایینتری نصب شود یا اینکه از میلههای مخصوصی که با اهرمی به سمت پایین کشیده میشود، استفاده کنید.