روش شنوايي – كلامي یا AVT چیست؟
روش شنوايي-كلامي (AVT) پيامد طبيعي پيشرفت هاي اخير در دانش، مهارت و فناوری است. با استفاده از سمعك هاي پیشرفته امروزی و پروتزهای كاشت حلزون، بيشتر كودكان کم شنوا مي‌توانند از طريق گوش دادن، به گفتار دست پیدا کنند.
رسالت AVT كمك به كودكان کم شنوا در استفاده از توانایی گوش دادن و شنيدن براي برقراري ارتباط گفتاری است.
AVT بر چه اصولی استوار است ؟
روش شنوايي-كلامي (AVT) بر مجموعه‌اي از اصول منطقي و اساسی بنا نهاده شده است. رعایت اين اصول در آموزش كودكان کم شنوا و حداکثر استفاده از باقي مانده شنوايی برای رشد مهارت های گوش دادن و صحبت كردن ضروری است. هدف AVT آموزش و رشد کودکان کم شنوا در شرایط طبیعی و کسب استقلال است. این روش درمانی بر اساس اصول زیر بنا شده است:
• تشخيص زود هنگام کم شنوايي با در برنامه‌هاي غربالگري شنوایی
• راهبري كامل و جامع پزشكي و شنوايي شناسي شامل استفاده از سمعك، كاشت حلزون يا ديگر وسايل كمك شنوایی
• راهنمايي، مشاوره و حمايت از والدين و پرستار كودك، و كمك به آنها در درك بهتر تاثیرات کم شنوايي بر کل خانواده
• آموزش کودک کم شنوا در استفاده از مهارت گوش دادن براي رشد مهارت های ارتباطي و اجتماعي
• رشد و توسعه مهارت های شنوايي- كلامي كودك در آموزش های انفرادي
• آموزش كودك در پایش صداي خود و ديگران برای افزايش وضوح گفتار
• تمرکز بر الگوهاي طبیعی رشد مهارت های گوش كردن، زبان، گفتار و شناخت براي شکل گیری ارتباط طبيعي
• ارزيابي مداوم پيشرفت كودك در زمينه‌هاي فوق و تغيير در برنامه آموزشی در صورت لزوم
• کمک به تسهيل نيازهاي اجتماعي و آموزشي كودكان در كلاس‌هاي درس عادي
چه عواملی بر پیشرفت کودک تاثیرگذارند؟
هر خانواده يا كودك از ویژگی های منحصر به فردی برخوردار بوده و شيوه زندگي و روش يادگيري خاص خود را دارد. رشد مهارت هاي ارتباطي و گوش دادن از يك كودك به كودك ديگر و از يك خانواده به خانواده ديگر تفاوت دارد. از جمله عوامل متعددي که در پيشرفت این مهارت ها تاثیر دارند می توان به موارد زیر اشاره نمود:
• سن تشخيص کم شنوایی
• علت و میزان کم شنوايي
• كارايي سمعک يا كاشت حلزون
• راهبري و هدایت اقدامات توانبخشی
• میزان باقی مانده شنوایی
• سلامت عمومی كودك
• وضعيت عاطفي خانواده
• ميزان مشاركت والدين
• مهارت درمانگر
• مهارت هاي والدين يا پرستار
• توانایی يادگيري و هوش كودك
آيا AVT همان تربيت شنوايي است ؟
AVT و تربيت شنوايي دو عنوانی هستند كه اغلب به اشتباه به جاي هم به كار مي‌روند. اين دو شیوه، مشابه هم نيستند. در AVT برخي از اصول تربيت شنوايي به کار برده مي‌شود، ولي نسبت به آن كامل‌تر است. هدف AVT، رشد مهارت گوش دادن در کودک كم شنوا است تا بتواند از شنوايي به عنوان حس اصلی در دریافت اطلاعات و یادگیری استفاده کند. AVT بر رشد مهارت گوش كردن به عنوان اولين منبع فراگيري زبان (همانند رشد آن در كودكان طبيعي) تاکید بیشتری دارد . هدف تربيت شنوايي نيز بهبود مهارت های شنوايي است، ولي بر شنوايي به عنوان حس اصلی در فراگیری زبان تاکید ندارد. اين انتظار كه حتي كودك با کم شنوايي عميق نیز مي‌تواند از باقی مانده شنوايي خود برای يادگيري زبان استفاده كند، تنها در AVT به چشم مي‌خورد. AVT يك برنامه جامع توانبخشي است كه در آن ويژگي‌هاي زباني كودك از طريق گوش دادن رشد مي‌يابد . در این روش گوش دادن جزئي از شخصيت كودك مي‌شود و در زندگي روزمره وی مبنا قرار می گیرد، به طوری که صرفا به انجام تمرینات در جلسات آموزشي محدود نمی شود.
چرا والدين باید درباره اديوگرام اطلاعات داشته باشند ؟
آشنایی و درك کامل اديوگرام و وضعیت شنوایی كودك به دلایل زیر حایز اهمیت است:
• بدانند كودكشان كدام يك از صداهاي محيطي و گفتاري را بدون سمعك مي شنود و كدام يك را نمي‌شود.
• بدانند كودكشان كدام يك از صداهاي محيطي و گفتاري را با سمعک مي‌شنود و كدام يك را نمي‌شنود. از این طریق، والدین مي‌توانند تغييرات مناسب را در جلسات درماني، كلاس‌ها و محيط زندگی روزمره كودك ايجاد كنند، به طوري كه فرصت‌هاي مناسب براي يادگيري گفتار از طريق گوش دادن و شركت در كلاس‌هاي آموزشي فراهم گردد.
• از تغییرات احتمالی کم شنوايي در فواصل زماني مختلف آگاهی یابند. هر گونه تغيير در میزان کم شنوايي مي‌تواند بر تنظيم سمعک یا كاشت حلزون و روال برنامه درمانی تاثیر داشته باشد.
• بدانند چرا كودك در كلمات خاصي، خطاهای گفتاری مانند جايگزيني يا حذف را نشان می دهد. از این طریق می توانند تکنیک های مناسب براي رفع این خطاها را جستجو کنند.
• اطلاعات لازم درباره کم شنوايي و اثرات آن بر رشد گفتار و زبان، و توانایی يادگيري و ارتباط کودک را به اعضای خانواده، مربيان و افرادی كه با وی در ارتباطند، منتقل کنند.
• با در نظر گرفتن میزان کم شنوایی و فاصله از کودک، به طور مناسب و موثر با وی ارتباط برقرار کنند.
• در انتخاب سمعک یا کاشت حلزون براي كودك، نقش فعال و موثر داشته باشند.
• بتوانند وضعیت شنوایی کودک را برای سایر متخصصین به درستی توضیح دهند.
در AVT میزان فعالیت والدین چقدر است؟
با انتخاب AVT به عنوان روش درمانی کودک، مسئوليت بزرگي برعهده والدین قرار مي‌گيرد. والدين مي‌آموزند كه از هر تجربه‌اي به عنوان يك فرصت زباني استفاده کنند و ديگران را نيز به انجام آن تشویق نمايند. در اين روند، والدين مسئول راهبري برنامه درمانی كودك خود بوده و درباره اديوگرام، تقويت صوتي، توليد آواها و رشد مهارت‌هاي زباني، آموزش‌هاي لازم را دريافت مي‌كنند. در این روش، والدين انتظار دارند كه كودكشان در دنياي عادی زندگی کرده و كم‌شنوايي، كمترين تاثير ممكن را بر زندگي وي داشته باشد.
آيا بهتر نیست جلسات درمانی AVT هر روز دنبال شود؟
ملاقات هر روزه درمانگر، براي كودك و خانواده فايده چنداني ندارد. پس از تشخيص كم‌شنوايي كودك، مسیر زندگي والدين و تصورات آنها در مورد كودكشان كاملا تغيير مي‌كند.. والدين تلاش مي‌كنند تا هر گونه خدماتي كه كودكشان براي موفقيت در زندگي نياز دارد، فراهم كنند. در كل بايد گفت با وجودي كه ارتباط با درمانگر AVT بسيار مهم است، اما نقش كليدي در این برنامه را والدین ایفا می کنند.
آيا کودک علاوه بر AVT به خدمات درمانی دیگر نيز نیاز دارد ؟
در AVT والدين به عنوان بخشي از تيم درمانی مي‌آموزند كه چگونه براي كودك خود تصميمات منطقي بگيرند. درمانگر نيز به والدين مي‌آموزد كه پيشرفت كودك را به طور مداوم و غيررسمي ارزيابي كنند. همچنین، درمانگر درباره كاشت حلزون، مسايل حمايتي و ساير خدمات، اطلاعات مفيدي را در اختیار والدین قرار مي‌دهد و در تصميم‌گيري ها به آنها كمك مي‌كند. براي مثال، درمانگر ممكن است ارزيابي‌هاي ديگر يا درمان‌هايی مانند تلفيق حسي، فيزيوتراپي يا كار درماني را توصيه کند. اگر كودك به جز درمان گفتار، زبان، شنوايي و شناخت، به خدمات ديگري نیاز داشته باشد، والدين مديريت اين خدمات را به عهده گرفته و به ديگر اعضاي تيم نيز اطلاع مي‌دهند.
این روش درمانی (AVT) چقدر طول می کشد ؟
پیش از شروع AVT، مهارت‌هاي زباني پايه كودك توسط آزمون‌هايي كه روي كودكان طبيعي هنجاريابي شده‌اند، مورد ارزيابي قرار مي‌گيرد. بر این اساس، مهارت‌هاي زباني كودكان طبیعی به عنوان مبنايي براي تعيين سطح زباني كودك كم شنوا و پيشرفت وي در طي جلسات درمانی در نظر گرفته می شود. در برخی موارد ممكن است پيشرفت زباني كودك در حدي باشد كه تنها يك يا 2 سال درمان شنوايي- كلامي كافي باشد، درحالی که در كودك ديگری ممكن است تا چندين سال ادامه يابد. در هر حال، هدف AVT اين است كه در کمترین زمان ممكن کودک به توانایی لازم براي برقراري ارتباط با دنیای عادی دست یابد.
اگر در مهارت‌هاي كودك پیشرفتی مشاهده نشود، AVT تا کی ادامه دارد ؟
با ارزیابی مهارت‌هاي پايه كودك در شروع AVT بايد انتظار داشت كه پس از گذشت يك سال، پيشرفت مهارت‌هاي زباني وی به اندازه 12 ماه باشد. اگر رشد مهارت‌ها در این حد نباشد، بايد تمام موانع احتمالي در رشد ارتباطي كودك مورد بررسی قرار گیرند.
اگرچه AVT براي اكثر كودكام كم شنوا و ناشنوا مطلوب است، اما گاهي پيش مي‌آيد كه برخي كودكان از دیگر روش‌هاي آموزشي بهره بيشتري مي‌برند. براي مثال، در كودكان دچار اختلالات پردازش گفتار يا نوروپاتي‌هاي شنوايي شديد، ممکن است AVT گزينه مطلوبي نباشد.
اگر سمعک یا کاشت حلزون از کارایی مناسبی برخوردار باشد، اما پس از گذشت 12 تا 18 ماه، پيشرفت چشمگيري در توانايي‌هاي زبانی كودك مشاهده نشود، منطقي نيست كه همچنان اين روش درماني دنبال شود. در این موارد بايد نيازهاي كودك به طور کامل در نظر گرفته شده و تصميم مناسب ديگري اتخاذ شود.
آيا در AVT کودک فقط گوش دادن را مي‌آموزد ؟
از آنجا كه در AVT از الگوي مراحل هنجار رشد زبان دريافتي و بياني استفاده مي‌شود، كودك كم شنوا نيز دقيقا همان مراحلي را كه يك كودك عادي طي مي‌كند، می گذراند. در این روش كودك نه تنها مي‌آموزد كه گوش داده و صحبت كند، بلكه تفكر و درك را نيز فرا می گیرد.
پاسخ با نقل قول