در قرآن و روایات آمده که گروهی از انسانها بدون حساب وارد بهشت می شوند و همین طورعذاب جهنم بر آنها حرام هست.
سوال: چه اعمالی باعث میشود انسان، (بدون حساب وارد بهشت)، و جهنم بر او حرام شود؟ چون گاهی روایات و یا داستانهای از سرگذشت گذشتگان میخوانیم که با اینکه مرتکب کارهای بدی بودند، ولی به خاطر یک کار خوببخشیده شدند و به بهشت رفتند، اساساً چنین چیزی امکان دارد؟ آیا میشود خدا اشتباهات عمدی و یا گمراهیهای جزیی را ببخشد؟
چون در جایی دیدم که امامی فرمودند من تعجب میکنم از کسی که در روز قیامت بخشیده نشود! و یا گفته شده در روز قیامت شیطان هم به رحمت خدا امیدوار میشود! و یا روایاتی هست که امام محاسبه اعمال را برای شیعیان خود جدا انجام میدهد و یا در روز قیامت حضرت زهرا (س) و امام حسین (ع) و پیامبر (ص) و....شفاعت میکنند. لطفا توضیح کامل دهید.
پاسخ:
الف. کسانی که بدون حسابرسی وارد بهشت میشوند: همانگونه که میدانیم، فضل و رحمت خدای متعال وسیع و گسترده است، به گونهای که شامل تمام انسانها و تمام موجودات میشود: «وَ رَحْمَتی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْء»؛[1] رحمتم همه چیز را فراگرفته است. اقتضای این وسعت و گستردگی، امید داشتن به بخشش تمام گناهان -صرف نظر از حسابرسی دقیق و موشکافانه - است.
از آیات قرآن و روایات استفاده میشود که، ایمان به خدای تعالی، شهادت در راه خدا، مودت و دوستی اهل بیت، عفو و گذشت نسبت به انسانها و... باعث میشود تا انسان بدون حساب وارد بهشت شود؛ لذا گروهی از انسانها که دارای این ویژگیها باشند، بدون حسابرسی وارد بهشت شده و از نعمتهای بیکرانش بهرهمند خواهند شد. در این فرصت برخی از آنها را با استناد به روایات وارده از معصومان(ع) برمیشماریم.
1. مؤمنان: «فَأَمَّا الْمُؤْمِنُونَ فَیَنْجُونَ وَ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ ... بِغَیْرِ حِساب»؛[2] امّا مؤمنان نجات مىیابند و بدون حساب وارد بهشت مىشوند.
2. اولیای خدا: «...لِأَنَّ أَوْلِیَاءَ اللَّهِ الْعَارِفِینَ لِلَّهِ وَ لِرَسُولِهِ وَ الْحُجَّةِ فِی أَرْضِهِ وَ شُهَدَاءَهُ عَلَى خَلْقِهِ الْمُقِرِّینَ لَهُمُ الْمُطِیعِینَ لَهُمْ یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ ... بِغَیْرِ حِسابٍ»؛[3] اولیای الهی که به خدا و رسولش و حجّتهاى خدا در زمین و شاهدین او بر خلقش معرفت دارند و به حق آنان اقرار دارند و مطیع آنان هستند، بدون حساب وارد بهشت مىشوند.
3. شیعیان: «... قُلْتُ لِوَجْهِ رَبِّی الْحَمْدُ أَسْأَلُکَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَى إِنَّ إِلَیْنا إِیابَهُمْ ثُمَّ إِنَّ عَلَیْنا حِسابَهُمْ قَالَ فِینَا التَّنْزِیلُ قَالَ قُلْتُ إِنَّمَا أَسْأَلُکَ عَنِ التَّفْسِیرِ قَالَ نَعَمْ یَا قَبِیصَةُ إِذَا کَانَ یَوْمُ الْقِیَامَةِ جَعَلَ اللَّهُ حِسَابَ شِیعَتِنَا عَلَیْنَا فَمَا کَانَ بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ اللَّهِ اسْتَوْهَبَهُ مُحَمَّدٌ (ص) مِنَ اللَّهِ وَ مَا کَانَ فِیمَا بَیْنَهُمْ وَ بَیْنَ النَّاسِ مِنَ الْمَظَالِمِ أَدَّاهُ مُحَمَّدٌ (ص) عَنْهُمْ وَ مَا کَانَ فِیمَا بَیْنَنَا وَ بَیْنَهُمْ وَهَبْنَاهُ لَهُمْ حَتَّى یَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ ... بِغَیْرِ حِساب»؛[4] قبیصه جعفى میگوید، از امام صادق(ع) در ارتباط با آیه «إِنَّ إِلَیْنا إِیابَهُمْ* ثُمَّ إِنَّ عَلَیْنا حِسابَهُمْ» [5] پرسیدم، فرمود در باره ما نازل شده است. وی میگوید به امام گفتم من از تفسیر آن میپرسم، فرمود بسیار خوب قبیصه! روز قیامت که مىشود خداوند حساب شیعیان را به ما مىسپارد؛ آنچه بین آنها و خدا است پیامبر اسلام(ص) از خدا تقاضاى بخشش میکند و آنچه بین آنها و بین مردم استاز مظالم پیامبر اکرم از طرف آنها پرداخت مىکنند و آنچه بین ما و آنها است به آنها مىبخشیم تا بدون حساب وارد بهشت شوند.