عنوان بصرى مى گوید: از امام صادق علیه السلام خواستم به من پند و اندرز بدهند. فرمود: تو را به انجام نه چیز سفارش مى کنم.
عنوان بصرى مى گوید: از امام صادق علیه السلام خواستم به من پند و اندرز بدهند. ایشان فرمودند:
تو را به انجام نه چیز سفارش مى کنم، آن سفارش ها نه تنها براى شما بلکه به همه کسانى است که مى خواهند در راه خداوند قدم بردارند و از خداوند مى خواهم تو را نیز در انجام آنها یارى فرماید.
سه تاى آنها در تهذیب اخلاق و تربیت نفس است.
و سه تاى دیگر در صبر و شکیبایى است.
و سه تا هم در علم و دانش است.
به آنها مواظب باش و هرگز آنها را سبک مشمار!
عنوان بصرى مى گوید: خود را براى یاد گرفتن آنها آماده کردم. آنگاه امام علیه السلام فرمود:
اما آن سه چیز که در ریاضت و تهذیب نفس است، عبارتند از:
1. بپرهیز! از خوردن چیزى که به آن میل ندارى . زیرا باعث نادانى و کودنى مى گردد.
2. هرگز غذا نخور! مگر وقتى که گرسنه هستى.
3. همواره غذاى حلال بخور! و هنگام خوردن نام خدا را ببر! (بسم الله بگو!)
همواره فرمایش رسول خدا صلى الله علیه و آله را در نظر داشته باش ! که درباره مذمت پرخورى فرمود: انسان هیچ ظرفى را پر نکرده که بدتر از شکم باشد.
چنانچه به میل غذا ناگزیرى ، شکم را سه قسمت کن ! یک قسمت آن را به خوراک و یک قسمت دیگرش را به نوشیدنى و قسمت سومش را براى نفس کشیدن اختصاص بده!
اما آن سه چیز که در حلم و بردبارى است، عبارتند از:
1. هرگاه کسى به تو گفت: اگر یک حرف دشنام و ناسزا بگویى در مقابل ده تا مى شنوى، تو در جواب بگو: اگر ده تا سخن زشت بگویى یک حرف از من نخواهى شنید.
2. هرگاه کسى تو را فحش داد و بد گفت، در پاسخ بگو: اگر آنچه را که گفتى راست است از خداوند مى خواهم مرا ببخشد و از تقصیراتم بگذرد و اگر آنچه را که گفتى دروغ است و ابدا در من نیست از خداوند مى خواهم تو را ببخشد.
3. هر کس تو را وعده فحش و دشنام داد، تو به او وعده پند و اندرز و احترام بده!
و اما آن سه چیز که در علم و دانش است، عبارتند از:
1. آنچه را که نمى دانى از دانشمندان بپرس و بپرهیز از این که پرسش تو به قصد اذیت و یا امتحان آنان باشد.
2. در هیچ چیز تنها با رأى و عقیده خود عمل نکن (با مشورت کارها را انجام بده) و در تمام کارها جانب احتیاط را رعایت کن!
3. از فتوى دادن فرار کن همانندى که از شیر فرار مى کنى و خودت را پلى براى سود و زیان مردم قرار نده!
امام صادق علیه السلام پس از بیان این پند و موعظه هاى حکمت آمیز، به عنوان بصرى فرمود:
حقا تو را نصیحت کردم، بلند شو برو! وقت عبادت من است، وقتم را بیشتر از این نگیر! زیرا من بر نفس خود تنگ نظرم و حاضر نیستم وقت خود را تلف کرده و بیهوده بگذرانم و سلام و رحمت خداوند بر کسى باد که از ارشاد و راهنمایى پیروى مى کند.
بحارالانوار جلد 1، ص 226
پاسخ با نقل قول