سلامت نیوز: دانشمندان طی یک دهه گذشته راهی طولانی را برای مقابله با معلولیت طی کرده‌اند و تاکنون روش‌های متعددی را از تحریک نخاعی تا استفاده از اسکلت‌های خارجی برای درمان بیماران معلول و کمک به حرکت آنها به کار برده‌اند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه فرهیختگان،با وجود اینکه «درمان» در قضیه معلولیت فراتر از واقعیت است، ولی ابداعاتی که طی این سال‌ها در این زمینه صورت گرفته، امیدهایی را در دل محققان و دانشمندان ایجاد کرده که آنها را برای پیشرفت در این زمینه و دستیابی به درمان‌های قطعی مصمم‌تر کرده است. استفاده از روش‌های نوینی چون تحریکات الکتریکی، واسط مغز و رایانه، اسکلت‌های خارجی و درمان‌های دارویی از جمله درمان‌های تایید شده‌ای هستند که تا حد بسیار بالایی می‌توانند قدرت حرکت را به ماهیچه‌ها و سایر عملکردهای بدن افراد معلول بازگردانند.
تحریک نخاعی
فناوری تحریک نخاعی یکی از موثرترین شیوه‌های درمانی فلج اندام‌هاست. دانشمندان در این روش وسیله‌ای را در نزدیکی نخاع پیوند می‌زنند که سیگنال‌های الکتریکی را به نخاع فرستاده و باعث تحریک آن قسمت می‌شود. این روش به‌منظور بازگرداندن حرکت به ماهیچه‌ها در مبتلایان به فلج چهار اندام از سوی پزشکان مورد تایید قرار گرفته است.
مطالعه این شیوه درمانی در محیط آزمایشگاهی روی مبتلایان به فلج اندام‌ها که دچار جراحت و معلولیت کامل نخاعی بودند، نشان داد که با تحریک نخاعی اعصاب ماهیچه‌ها عملکرد طبیعی خود را از سر می‌گیرند. به عبارتی، این روش درمانی طناب نخاعی را بیدار کرده و قابلیت‌های آن را متذکر می‌شود. تاکنون، روش تحریک نخاعی موثرترین شیوه درمانی برای معلولان حرکتی به شمار می‌رود. طی بررسی‌هایی که روی این روش انجام شده، مردی که در سال 2009 به دنبال یک سانحه رانندگی از ناحیه قفسه سینه به پایین فلج شده بود، تحت پیوند این دستگاه در نزدیکی طناب نخاعی قرار گرفت. نخاع این بیمار پس از حادثه، دیگر قادر به دریافت سیگنال‌ها از مغز در نقاط مختلف بدن نبود. پس از پیوند، وی با کمک اطرافیان قادر است بایستد و راه برود. بعد از این مورد نیز چند بیمار دیگر هم تحت عمل این پیوند قرار گرفتند که درنهایت همگی آنها توانستند عملکرد حرکتی ماهیچه‌های خود را به دست آورند و قسمت‌های مختلف پا را حرکت دهند. عملکرد مثانه، روده‌ها و نواحی تناسلی نیز در آنها بهبود قابل توجهی یافت.
واسط مغز و رایانه
دانشمندان در ادامه فعالیت‌های خود موفق به ساخت ابزارهایی موسوم به واسط مغز و رایانه شدند که مغز را به یک کامپیوتر یا دستگاه خارجی مانند یک عضو مصنوعی متصل می‌کنند که جهش خوبی در درمان معلولیت حرکتی به شمار می‌رود. محققان دانشگاه «دوک» و «پیتزبورگ» تا اوایل سال 2000 سیستمی را ابداع کردند که به میمون اجازه می‌داد با مغز خود یک عضو مصنوعی را کنترل کند. در این روش، دسته‌ای از الکترودها در مغز میمون پیوند زده شدند که سیگنال‌های ارسالی از نواحی کنترل‌کننده دست حیوان را ثبت می‌کردند. سیستم کامپیوتری مذکور از این سیگنال‌ها به‌منظور دست مصنوعی استفاده می‌کرد.
گروهی از محققان دانشگاه «بروان» در سال 2005 سیستم مشابهی را موسوم به BrainGate در مغز بیمار نخست که از گردن به پایین فلج بود، کار گذاشتند. بیمار با استفاده از این سیستم توانست نشانگری را روی صفحه کامپیوتر حرکت داده و دست مصنوعی را باز و بسته کند. پس از این موفقیت، دانشمندان سیستم BrainGate را روی بیماران متعددی مورد بررسی قرار دادند.
اسکلت‌های خارجی
اسکلت‌های خارجی در واقع لباس‌های رباتیک پوشیدنی هستند که محققان اکنون از آنها برای توانبخشی معلولان استفاده می‌کنند. تلاش برای ساخت آنها به دهه 1970 میلادی باز‌می‌گردد ولی پیشرفت‌های صورت گرفته در زمینه حرکت، باتری و حسگرهای تعبیه شده در آن طی سال‌های اخیر، این فناوری را به واقعیت تبدیل کرده است. محققان در سال 2010 نوعی اسکلت خارجی موسوم به eLEGS را ارائه کردند که موتورهای آن با نیروی باتری، پاها را به حرکت درآورده و حسگرهای تعبیه شده در این دستگاه با تغییر فشار وارده به آن شروع به حرکت می‌کند. این اسکلت خارجی در سال 2013 نخستین آزمایش‌های بالینی خود را پشت سر گذاشت.
مدتی بعد محققان دانشگاه «واندربیلت» ایالت «تنسی» نوعی اسکلت خارجی موسوم به Indego Exoskeleton ساختند که به بیماران معلول امکان می‌دهد به راحتی بایستند، بنشینند و راه بروند. آنها کار آزمایش این نمونه اسکلت خارجی را در سال 2010 در یک مرکز بازتوانی واقع در آتلانتا آغاز کردند.
علاوه‌بر این، محققان ژاپنی نوع دیگری از این فناوری را موسوم به «اندام کمکی هیبریدی» تولید کردند و در سال 2012 آن را در صدها موسسه پزشکی ژاپنی روی بیماران معلول مورد آزمایش قرار دادند. پس از آن، اتحادیه اروپا این اسکلت را برای استفاده در کشورهای اروپایی مورد تایید قرار داد و از آن به‌عنوان نخستین ربات پزشکی درمانگر تایید شده نام برد.
برخی محققان به تازگی تلاش کرده‌اند واسط‌های مغز و رایانه را با اسکلت‌های خارجی ترکیب کنند. ولی با این وجود، درمان قطعی بیماران معلول هنوز به واقعیت تبدیل نشده و محققان امیدوارند که به‌زودی بتوانند به این چشم‌انداز نزدیک شوند.
منبع:سلامت نیوز
پاسخ با نقل قول
